Trainingsweekend voor mannen: hoe kunnen zij geweld tegen vrouwen voorkomen?

Hoe zit jij er nu bij?

“Toch een beetje zenuwachtig”
“Zin in, vooral heel erg benieuwd naar iedereen hier”
“Ja.. wel spannend om hier te zijn, maar ook zin in dit weekend”

Daar zat ik dan op vrijdagavond 24 september op een mannenweekend van Emancipator. Om specifiek te zijn: een trainingsweekend voor mannen die zich willen inzetten om geweld tegen vrouwen te voorkomen. Hierbij moet direct iets gemeld worden. Alhoewel het een ‘trainingsweekend voor mannen’ was, waren alle mensen welkom die zich altijd, soms, of zelden, als man identificeren. Dus ook in dit stuk zal ik ‘man’ in deze bredere zin van het woord gebruiken. Naast mannen waren ook mensen zoals ik welkom: een vrouwelijke antropoloog geïnteresseerd in wat er nou gebeurt op zo een weekend.

Ook ik kon er niet omheen dat ik redelijk zenuwachtig was toen ik vrijdagavond in een kring met zeventien mannen zat en de vraag kreeg: hoe zit jij er nu bij? Het is niet vaak gebeurd dat ik mij zo bewust was van mijn eigen vrouw-zijn en hoe ik hiermee wellicht een groep beïnvloedde. Gelukkig was de ontvangst door het team van Emancipator en alle deelnemers als een warm bad. Ik voelde mij niet alleen direct welkom, maar ook echt onderdeel van de groep.

Het thema van het weekend was hoe gendergerelateerd geweld voorkomen kan worden. Dus niet zozeer alleen geweld tegen vrouwen specifiek, maar alle vormen van geweld die veroorzaakt worden door bepaalde normen en verwachtingen die wij stellen aan mannelijkheid. Want gendergerelateerd geweld is ook in Nederland een gigantisch probleem. Bijna de helft van de Nederlandse vrouwen krijgt na haar vijftiende te maken met seksueel of fysiek geweld. In negen van de tien gevallen wordt dat geweld gepleegd door een man. En dan wordt hier nog niet eens gesproken over al het verbale of ‘minder zichtbare’ geweld waar veel vrouwen dagelijks mee te maken krijgen: op werk, op school, op straat of thuis. Uiteraard zijn niet alle mannen plegers van geweld, maar álle mannen kunnen wel onderdeel van de oplossing zijn. Maar hoe?

Om met de groep te achterhalen hoe dit type geweld beter voorkomen kan worden was het eerst belangrijk om het idee van ‘man-zijn’ te ontleden. Dit deden wij door middel van de man/womanbox. Tijdens deze oefening vulden wij met alle deelnemers in wat de normen en verwachtingen zijn die de maatschappij waarin wij leven (Nederland) stelt aan mannelijkheid en vrouwelijkheid. Al snel werd duidelijk dat man-zijn draait om vooral niet vrouwelijk zijn. Ook werd ons duidelijk dat om als ‘perfecte man’ gezien te worden je aan vrijwel alle verwachtingen moet voldoen. De verwachtingen die wij daarentegen aan vrouwen stellen zijn vaak heel tegenstrijdig en juist onmogelijk samen te waarborgen. Bijvoorbeeld: wél sexy, maar niet te seksueel. Wat ook opvalt: terwijl vrouwelijkheid grotendeels draait om zorgzaamheid en moederschap, wordt het woord vader niet één keer genoemd bij het invullen van mannelijkheid. “En dit gebeurt nou eigenlijk bijna iedere keer bij deze oefening”, stelt oprichter van Emancipator Jens van Tricht. Dit komt bij veel deelnemers hard aan.

Dit sluit goed aan bij het volgende deel van het programma: de piramide van geweld. Deze wordt geïntroduceerd door een video. In deze video zijn beelden te zien van een gezin in verwachting, een baby die wordt geboren, opgroeit tot een meisje en jonge vrouw. Over deze beelden is een voice-over te horen van een meisje die haar vader toespreekt. Zij vertelt wat zij allemaal zal meemaken in haar leven rondom mentaal, fysiek en seksueel geweld van jongens – met de oproep aan haar vader om hier alsjeblieft niet aan bij te dragen. Want terwijl het topje van de piramide: moord van vrouwen, redelijk ‘zichtbaar’ is (bijvoorbeeld in de media), is de onderkant van de piramide dat niet. En dat is juist het probleem, want daar begint het geweld.

Gendergerelateerd geweld begint namelijk bij dingen die heel onschuldig lijken, zoals de vaak onmogelijke verwachtingen die wij stellen aan vrouwelijkheid en mannelijkheid. Dingen zoals een echte man zijn, sterk en dominant zijn, hetero zijn of geen emoties tonen. Dit kan resulteren in slutshaming, homofobie, ongelijke behandeling op de werkvloer en seksistische grappen. Uiteindelijk loopt de piramide toe naar vernedering, belediging, nafluiten, seksuele intimidatie, aanranding, verkrachting en moord. Uiteraard betekent dit niet dat iedereen die seksistische grappen maakt uiteindelijk ook fysiek gendergerelateerd geweld zal plegen. Maar iedereen die seksistische grappen maakt draagt wel bij aan een cultuur die veel ‘onzichtbaar’ gedrag negeert en een voedingsbodem voor gewelddadig gedrag faciliteert. Moeten mannen elkaar dan alleen aanspreken op seksistische grappen om gendergerelateerd geweld te voorkomen? Nee, zo simpel is het helaas niet. Verwachtingen die wij stellen aan jongens en meisjes zijn diepgeworteld in onze cultuur, tradities en omgangsvormen. Dit zijn sociale aspecten die niet eenvoudig te doorbreken zijn, maar wel noodzakelijk als wij een maatschappij willen creëren die zich minder richt op onderlinge verschillen, en meer op onderlinge gelijkenissen. Want ja, ‘vrouwen’ onderling verschillen meer van elkaar dan ‘vrouwen’ van ‘mannen’ en vice versa.

Alle deelnemers hebben aan het einde van het weekend een plan gepresenteerd over hoe zij gaan bijdragen aan het voorkomen van gendergerelateerd geweld in hun eigen omgeving. De plannen liepen uiteen van het starten van een podcastserie, het organiseren van workshops bij de defensie, lesgeven op basisscholen, starten van een leesclub, workshops geven op werk of het maken van een kinderboek. Maar naast de concrete plannen is er ook een netwerk ontstaan van mannen die elkaar willen steunen op dit gebied, wat wellicht wel de belangrijkste uitkomst van dit weekend was. Veel van de initiatieven zullen gesteund en uitgelicht worden door Emancipator, dus blijf ze vooral volgen als je hiervan op de hoogte wil blijven. Ik ga deze inspirerende mensen in ieder geval zéker volgen de komende tijd en ben ontzettend benieuwd hoe zij de lessen uit dit weekend zullen meenemen in hun dagelijks leven.

Dus hoe zit ik er nu bij? Geïnspireerd en hoopvol.

Gepubliceerd op: https://www.emancipator.nl/verslag-van-het-trainingsweekend/

Posts created 19

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Gerelateerde berichten

Type je zoekwoorden hierboven en druk op Enter om te zoeken. Druk ESC om te annuleren.

Terug naar boven